Weerbaarheid, hoe wat en wanneer?

Weerbaarheid is een term waar veel ouders vroeg of laat tijdens de opvoeding mee te maken zullen krijgen. Maar wat betekent het eigenlijk?

Wat is weerbaarheid?

Weerbaarheid betekent dat je weet hoe je op een goede manier voor jezelf op kan komen, zowel verbaal als fysiek. Weerbaar zijn betekent ook dat je moet weten wat jouw grenzen zijn. Een kind dat weerbaar is, kan zijn eigen grenzen aangeven, kan zichzelf verdedigen, durft een eigen mening te hebben en weet hoe hij deze kan uiten.

Zelfvertrouwen

Voldoende weerbaar zijn heeft veel te maken met het hebben van zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat wij hebben in ons eigen kunnen. Kinderen die weerbaar zijn hebben over het algemeen voldoende zelfvertrouwen. Zij kennen hun eigen grenzen en weten deze op een effectieve manier duidelijk aan te geven. Kinderen die weinig weerbaar zijn hebben vaak een gebrek aan zelfvertrouwen. Bij deze kinderen zien we vaker dat zij het slachtoffer zijn van pesten. Het pesten zorgt voor negatieve ervaringen en deze ervaringen hebben invloed op het zelfvertrouwen van het kind. Een vicieuze cirkel dus.

Ik mag er zijn

We worden niet geboren met een flinke dosis zelfvertrouwen. Het is een lang proces wat vaak nog tot ver in de volwassenheid doorloopt. Het krijgen van zelfvertrouwen begint al bij de eerste omgang tussen ouders en het kind. Als je als kind liefde en aandacht krijgt ontwikkel je een ander gevoel van eigenwaarde dan een baby die om wat voor reden dan ook minder liefde en aandacht krijgt. Een kind dat merkt dat ouders reageren op zijn gebrabbel legt een stevige basis voor het ontwikkelen van een gezonde dosis zelfvertrouwen.

Er bestaat onder verschillende deskundigen het vermoeden dat een positief zelfbeeld deels aangeboren is, maar voor een groot deel wordt gevormd door de omgeving. Het kan dus zo zijn dat het ene kind meer aanleg lijkt te hebben voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen dan het andere kind.

Iedereen is anders

Misschien herken je het wel bij je eigen kinderen? Broertjes of zusjes kunnen niet alleen qua uiterlijk maar ook qua karakter enorm van elkaar verschillen. Waar het bij de één vanzelf lijkt te gaan, is zijn broertje misschien een stuk onzekerder en durft minder voor zichzelf op te komen. Dat heeft dus te maken met het karakter (de aanleg) maar voor een groot deel ook door interactie met de omgeving. Om gedrag van je kind beter te begrijpen kan het zinvol zijn om te bedenken wat jouw kind heeft meegemaakt in zijn leven en wat voor karakter je kind heeft. Zo kan je hem op de best passende manier ondersteunen als dat nodig is.

Weerbaarheid vergroten

Hoe zorg ik bij mijn kind voor meer weerbaarheid? Het is een vraag waar veel ouders mee zitten. Als ouders heb je zeker invloed op het weerbaar maken van je kind. Maar houd er dus ook rekening mee dat ook andere factoren een belangrijke rol spelen. Zoals de aard van het kind, reactie en stimulatie vanuit de omgeving, ontwikkelingsmogelijkheden en kansen.

Loslaten

Wist je dat kinderen die tijdens het opgroeien hebben ervaren dat niet alles altijd lukt, kan of mag, ten opzichte van kinderen voor wie alles gedaan wordt en opgelost wordt, vaak steviger in hun schoenen staan? Wat maakt dat zij bij tegenslag, die iedereen uiteindelijk een keer tegenkomt, zich niet meteen uit het veld laten slaan. Zij weten dat dit bij het leven hoort. Een belangrijke basis voor een gezonde dosis zelfvertrouwen.

Voor ons als ouders ligt hier een belangrijke taak, wij moeten onze kinderen de ruimte geven om die negatieve ervaringen op te doen.